Przysłona fotograficzna

Przysłona fotograficzna to mechaniczna część aparatu fotograficznego, umieszczona w jego obiektywie, działająca na zasadzie źrenicy. Złożona jest ona z nachodzących na siebie listków (blaszek), tworzących kulisty kształt- otwór, przez który wpada światło. Regulacja wielkości tego otworu jest możliwa, dzięki czemu fotograf ma wpływ na to jaka ilość światła dociera przez soczewki obiektywu do matrycy aparatu. Przysłona stanowi jeden z najważniejszych środków kształtowania obrazu i wraz z czasem naświetlania pozwala fotografowi na kontrolowanie jasności oraz głębi ostrości.

Oprócz formy sferycznej istnieją także nietypowe, wymyślne kształty otworu przysłony, które pozwalają na uzyskanie rozmaitych efektów plastycznych.

W aparatach kompaktowych najczęściej spotyka się przysłonę obrotową (rewolwerową), która ma prostą i zwartą budowę, w postaci okrągłej tarczy wraz z koliście rozmieszczonymi otworami o różnej wielkości. Najdoskonalszą konstrukcją jest przysłona irysowa, która zbudowana jest z kilku (zazwyczaj od 5 do 9) blaszek o sierpowatym kształcie pozwalających płynnie regulować otwór przysłony oraz zachowując przy tym jego okrągły kształt. Tego rodzaju przysłonę stosuje się przede wszystkim w obiektywach wymiennych do lustrzanek.

Działanie przysłony fotograficznej opiera się na wprowadzeniu w światło obiektywu nieprzezroczystej płaszczyzny (zbioru kilku blaszek, czyli tzw. listków), która posiada wycięty otwór, dzięki czemu do wnętrza aparatu fotograficznego dostaje się tylko wybrana część wpadającego do obiektywu światła.

Przysłonę fotograficzną przeważnie zapisuje się jako f/x (x to wartość przysłony, np. f/1,8).

Standardowe wartości przysłony w lustrzankach to najczęściej: 1,4 – 1,8 – 2,8 – 3,5 – 4 – 5,6 – 8 – 11 – 16 – 22 – 32 (im wartość liczbowa jest mniejsza, tym otwór w obiektywie jest większy- bardziej otwarty). Mogą również występować wartości pośrednie, co uwarunkowane jest modelem danego aparatu i obiektywu. Gdy jest dużo światła, to przysłona ma mniejszy otwór, jest bardziej przymknięta, natomiast kiedy jest pomieszczenie jest ciemne lub jest słabe światło, to przysłonę należy otworzyć (powiększyć otwór).

Podstawowymi zadaniami przysłony są:

• regulowanie wpadającego światła
• odpowiadanie za głębie ostrości na zdjęciu (obszar, który zostanie zarejestrowany jako ostry) w myśl zasady: im mniejszy otwór przysłony, tym większa będzie głębia ostrości