Mnożnik ogniskowej (crop factor)

Mnożnik ogniskowej (crop, crop factor) – jest to pozorny efekt wydłużenia ogniskowej obiektywu aparatu. W praktyce jednak, crop jest różnicą pomiędzy kątem widzenia matrycy aparatu niepełnoklatkowego, a aparatu pełnoklatkowego.

Efekt ten wynika bezpośrednio z faktu, że wiele aparatów używa systemów opartych na mniejszych klatkach takich jak: APS-C, APS-H lub 4/3. Standardowa pełna klatka tj. full frame posiada wymiary 36 x 24 mm. Wielkość pełnej klatki opowiada wielkości małoobrazkowych filmów stosowanych w fotografii analogowej. Systemy nie korzystające z pełnej klatki, takie jak APS-C itd. korzystają z matrycy odpowiadającej wielkości klatki o wymiarach 22,5 x 15,1 mm. Efektem różnic wielkości używanych klatek jest fakt, że niepełna klatka rejestruje tylko cześć obrazu widzianego, który byłby rejestrowany przez pełną klatkę. Objawia się to znacznym zawężeniem pola widzenia, a także pozornym „powiększenie” obrazu ukazanego na zdjęciu. Tym samym mamy do czynienia w takim wypadku z pozornym zwiększeniem się ogniskowej obiektywu.

Mnożnik ogniskowej jest iloczynem długości ogniskowej obiektywu oraz wartości pomniejszenia klatki (większość matryc niepełnoklatkowych jest pomniejszona 1,6 lub 1,5 razy w stosunku do pełnej klatki). Wynika z tego, że obiektyw o ogniskowej 50 mm będzie pozornie zwiększał swoją ogniskową do 60 mm, jeśli zastosujemy go w aparacie z matrycą APS-C (50 mm * 1,6).

Dodatkowo warto także zaznaczyć, że zwiększenie ogniskowej nie jest pozorne tylko ze względu na rejestrację wycinka obrazu z pełnej klatki, ale również ze względu na to, że wszystkie inne parametry obiektywu wpływające na cechy zdjęcia takie jak: głębia ostrości, kontrast itd. Są takie same jak przy nominalnej ogniskowej. Wyjątek może stanowić jedynie zniwelowanie winietowania w przypadku zastosowania obiektywu przeznaczonego dla pełnej klatki w aparacie wyposażonym w niepełnoklatkową matrycę.

Głównymi wadami cropa jest trudność w uzyskaniu szerokiego kąta widzenia. W przypadku pełno klatkowców za szeroki kąt uznawano już ogniskowe rzędu 28 mm. Zastosowanie matryc APS-C oraz innych wymaga natomiast używania obiektywów o ogniskowej około 18 mm. Obecnie na rynku można znaleźć wiele obiektywów dedykowany pod niepełną klatkę. Wiele z nich ze względu na możliwość zastosowania mniejszej ilości materiałów optycznych jest dużo tańszych niż ich pełnoklatkowe odpowiedniki.